Aceton
znany jest jako rozpuszczalnik. Jest bezbarwny i posiada charakterystyczny,
mocny zapach, bardzo przypominający zapach zmywacza do paznokci. Aceton może
znajdować zastosowanie na budowie, jako rozpuszczalnik, ale znany jest również
z tego, że pojawia się w przemyśle kosmetycznym, jako aceton kosmetyczny.
Aceton z naukowego punktu
widzenia to związek chemiczny o wzorze sumarycznym C3H6O. Jako rozpuszczalnik
świetnie radzi sobie z takimi substancjami, jak:
- tłuszcze,
- oleje,
- lakiery,
- większość tkanin sztucznych.
Używany jest często podczas
wielu różnych remontów w przypadku, gdy chce się odtłuścić jakąś powierzchnię,
aby ją pomalować albo pokryć klejem. Aceton również znany jest z tego, że
świetnie radzi sobie z zabrudzonymi przedmiotami i narzędziami ogrodowymi. Jest
w stanie usunąć również plamę z farby oraz wosku.
Ciekawostką jest to, że
aceton stosowany jest również w produkcji środków wybuchowych.
Aceton
techniczny a kosmetyczny
Można powiedzieć, że na
rynku dostępne są różne wersje acetonu, czyli aceton techniczny i aceton kosmetyczny
i nie jest to ta sama postać acetonu, ale jest to ta sama substancja. W
acetonie technicznym, który przeznaczony jest do celów przemysłowych, można
znaleźć sporo zanieczyszczeń, czyli substancji, które mogą być bardzo szkodliwe
dla zdrowia człowieka, nawet jeśli tylko wdycha się opary. Najczęściej jest to
alkohol metylowy, toksyczny dla człowieka, a jak wiadomo dawka 8-10 g alkoholu
metylowego, czyli metanolu powoduje nieodwracalną utratę wzroku, zaś 12-20 g –
śmierć.
Aceton kosmetyczny to inna
wersja, ponieważ jest specjalnie oczyszczony oraz najczęściej wzbogacony
substancjami pielęgnującymi, aromatami i witaminami. Przeznaczony jest głównie
do zmywania lakierów, czy innych ozdób z paznokci. Posiada również nieprzyjemny
zapach, ale jest mniej szkodliwy dla zdrowia niż np. octan etylu czy octan
butylu, które również stosowane są w zmywaczach do paznokci zamiast acetonu.
Pozyskiwanie
acetonu
Kiedyś do stworzenia tej
substancji wykorzystywano bakterie Clostridium acetobutylicum, ale dzisiaj stosuje
się inne metody, ponieważ aceton uzyskiwany jest metodą kumenową z propylenu, a
także katalitycznie z alkoholu izopropylowego i z acetylenu w wyniku
fermentacji butanolowo-acetonowej.
Zastosowanie
oraz właściwości acetonu
Głównie aceton stosowany
jest przy produkcji barwników, lakierów, leków, farb i środków czystości, ale
znajduje się w składzie wielu środków do czyszczenia, czyli na przykład w
preparatach do polerowania mebli. Jeśli mowa o acetonie kosmetycznym, to
substancję wykorzystuje się w warunkach domowych, ale i w profesjonalnych
gabinetach kosmetycznych. Wielu osobom najczęściej aceton kojarzy się jako
rozpuszczalnik oraz jako substancja, która skutecznie zmywa lakier do paznokci,
akryl, hybrydę i tipsy.
Szkodliwość
acetonu
Ogólnie aceton nie jest
substancją toksyczną i nie powoduje uszkodzeń DNA. Nie ma bezpośredniego
działania rakotwórczego. Ale mimo wszystko w pewnych dawkach i warunkach może
mieć szkodliwy lub drażniący wpływ na organizm. Jeśli przypadkowo wypije się
trochę acetonu, mogą pojawić się podrażnienia układu pokarmowego i ewentualne
wymioty, ale nic groźniejszego się nie stanie z organizmem człowieka, ponieważ
aceton jest dobrze metabolizowany przez wątrobę.
Skutki
uboczne używania acetonu
Aceton nie jest
szkodliwy, ale jego opary mogą wywoływać różne skutki uboczne, takie jak:
- zmęczenie,
- bóle głowy,
- rozdrażnienie,
- podrażnienie błon śluzowych nosa, gardła,
ust i oczu.
Dodatkowo często
stosowanie acetonu w jednym miejscu na skórze może prowadzić do jej trwałego
uszkodzenia. Może się w tych miejscach również pojawić infekcja.
Aceton koniecznie trzeba
trzymać z dala od dzieci. Nie powinno się także dopuszczać do kontaktu tej
substancji z uszkodzonym naskórkiem oraz oczami.
Ponadto przy pewnych
chorobach metabolicznych czy wygłodzeniu może dojść do zatrucia acetonem. Gdy
wyczerpane są zasoby węglowodanów, organizm zaczyna rozkładać tłuszcze na
ketony, co prowadzi do kwasicy ketonowej.
Objawami zatrucia
acetonem są:
- niewyraźna mowa,
- śpiączka,
- stupor,
- letarg,
- ból głowy,
- zgon w skrajnych przypadkach.
Wytwarzanie
acetonu przez organizm
Jak się okazuje,
niewielkie ilości acetonu obecne są we krwi i moczu. U chorych na cukrzycę jego
zawartość jest wyższa – stąd charakterystyczny zapach oddechu u tych osób.
Aceton znany jest również z tego, że obecny jest również w tkankach wielu
roślin.
Używanie
acetonu
Używanie acetonu powinno
odbywać się w konkretnych warunkach i ze środkami ostrożności. Przede wszystkim
trzeba zwrócić uwagę na:
- używanie acetonu w dobrze wentylowanych
pomieszczeniach,
- po używaniu trzeba jak najszybciej pozbyć
się nasączonych wacików, naczyń,
- aceton powinien być odłożony w bezpieczne
miejsce z dala od ognia i ciepła,
Wybór
acetonu
Można znaleźć różne
oferty, jeśli chodzi o aceton dostępny na rynku. Można znaleźć kilkanaście
produktów w przedziale od kilku do kilkudziesięciu złotych za butelkę. Aceton
czysty do analizy jest najtańszy – za 1l zapłacić można ok. 10-20 zł. To tzw.
aceton techniczny, choć zdarzają się i takie produkty przeznaczone wyłącznie do
zmywania lakieru z paznokci. One również nie kosztują dużo, ale płaci się
zazwyczaj za małe pojemności.