Przede wszystkim powinna być znana definicja, więc benzoesan sodu E211 to organiczny związek chemiczny, sól sodowa kwasu benzoesowego, która stosowana jest jako konserwant żywności. Uzyskiwany jest syntetycznie na skalę przemysłową, na drodze zobojętnienia kwasu benzoesowego wodorotlenkiem sodu lub węglanem sodu.
Benzoesan sodu jest ciałem stałym i występuje w postaci proszku lub granulek. Posiada słodkawy smak. Jest bezzapachowy. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, a słabo w rozpuszczalnikach organicznych, czyli np. w alkoholu.
Właściwości benzoesanu sodu
Wykazuje on działania bakteriostatyczne oraz grzybostatyczne, a to oznacza, że hamuje rozwój pleśni i drożdży, ale nieco słabiej bakterii kwasu masłowego i octowego. Nie wpływa on natomiast negatywnie na stan bakterii fermentacji mlekowej. Nie zaburza również mikroflory jelitowej u człowieka.
Działa podobnie do kwasu benzoesowego, ale ten kwa stosowany jest rzadziej, ponieważ wykazuje gorszą rozpuszczalność niż benzoesan sodu.
Zastosowanie benzoesanu sodu
Jak już zostało wspomniane, benzoesan sodu jest wykorzystywany na szeroką skalę, jako konserwant, w szczególności w przemyśle spożywczym. Jego użycie jest potrzebne w przypadku produkcji słodkich napojów gazowanych i niegazowanych.
Kiedyś benzoesany były wykorzystywane jako sposób konserwowania soków owocowych, ale z tej metody się już nie korzysta, ponieważ w niektórych sokach rozwijały się niektóre drobnoustroje, które były odporne na działanie tego związku, a to prowadziło do tego, że powstawał nieprzyjemny zapach.
Benzoesan sodu dzięki swoim właściwościom znalazł również zastosowanie w konserwowaniu produktów spożywczych, które mają kwasowe pH, czyli są to:
Benzoesan sodu stosuje się również w przemyśle farmaceutycznym do konserwowania syropów oraz w płynach do przechowywania narzędzi chirurgicznych, jako składnik do zabezpieczenia przed korozją. Ponadto stosowany jest również do produkcji kremów do ciała.
Produkcja i producenci benzoesanu sodu
Największymi producentami benzoesanu sodu są takie kraje, jak: Estonia, Holandia, Chiny i Stany Zjednoczone.
Natomiast światowa produkcja benzoesanu sodu to 55 000-60 000 ton rocznie.
Dopuszczalna zawartość benzoesanu sodu
Należy zwrócić uwagę na to, że dopuszczalna zawartość benzoesanu sodu w poszczególnych produktach ma inna wartość, a przedstawia się to w taki sposób:
Szkodliwość benzoesanu sodu
Ogólnie mówiąc benzoesan sodu jest uznany jako substancja bezpieczna dla zdrowia człowieka, ale pod warunkiem, że spożywa się go w mniejszych ilościach niż 5 mg/kg masy ciała dziennie.
Taki poziom został ustalony i określa dawkę substancji, która spożywana codziennie przez całe życie nie pozostawi żadnego uszczerbku na zdrowiu.
Benzoesan sodu nie jest kumulowany w organizmie. Łatwo się wchłania z przewodu pokarmowego i metabolizowane jest w wątrobie do kwasu hipuronowego. I to właśnie w takiej postaci jest wydalany wraz z moczem z organizmu. Dzieje się to zazwyczaj w ciągu 6 godzin od spożycia
Kwas benzoesowy i benzoesan sodu najczęściej jest dostarczany do organizmu w żywności przetworzonej. W żywności pochodzenia naturalnego można znaleźć tylko nieliczne ilości tych związków organicznych.
Największe stężenie benzoesanu sodu
Składy produktów spożywczych oraz badania naukowców wykazują, że największe stężenie benzoesanu sodu występuje w takiej żywności przetworzonej, jak:
Wiele robionych analiz wykazuje, że nawet spożywają te produktu w ponadprzeciętnej ilości, nie przekraczają one normy dopuszczalnego spożycia dziennego.
Unikanie spożycia benzoesanu sodu
Kolejne badania mówią o tym, że znajdują się grupy ludzi, którzy powinni unikać benzoesanu sodu. Są to osoby, które:
