Glikole
bardzo często pojawiają się w przemyśle i mają tam szerokie zastosowanie. W
przemyśle stosowane są różne rodzaje glikolu. Jak to wszystko wygląda? W jaki
sposób używany jest każdy konkretny rodzaj glikolu w przemyśle?
Glikol
etylenowy
Na początek warto wspomnieć, że glikol etylenowy to
bezbarwna ciecz o dużej lepkości. Bez ograniczeń miesza się z wodą, a wynika to
z dużego udziału grup hydroksylowych w budowie cząsteczek glikolu.
Jeśli mowa o rozpuszczalności w innych substancjach to
jest ona różna. Przykładowo glikol bardzo dobrze rozpuszcza się w alkoholach
alifatycznych, aldehydach, ketonach i w olejach mineralnych. Natomiast trudno
rozpuszcza się w czterochlorku węgla.
Otrzymywanie
glikolu etylenowego
Glikol etylenowy otrzymuje się głównie z etylenu.
Pierwszy etap otrzymywania polega na utlenieniu etylenu w obecności
katalizatora do tlenku etylenu. Kolejno powstały tlenek poddawany jest
hydrolizie w środowisku kwaśny, aby otrzymać ostateczny produkt, czyli glikol
etylenowy.
Zastosowanie
glikoli etylenowego
Glikol etylenowy głównie stosowany jest w produkcji
włókien syntetycznych oraz żywic, które z kolei stosowane są wyrobach laminatów
i farb.
Glikol etylenowy jest również składnikiem
niezamarzających płynów do chłodnic samochodowych.
Pojawia się również jako składnik detergentów i
kosmetyków.
Szkodliwość
glikolu etylenowego
Należy pamiętać, że glikol etylenowy jest substancją
szkodliwą. Depresyjnie działa na ośrodkowy układ nerwowy. Działa również
drażniąco na błony śluzowe nosa i spojówki. W organizmie wchłaniany jest przez
drogi oddechowe, skórę oraz przez przewód pokarmowy.
Glikol etylenowy, który zostaje wchłonięty przez
przewód pokarmowy z początku daje objawy takie same, jak w przypadku upojenia
alkoholowego, a potem doprowadza do kwasicy metabolicznej.
Jeśli glikol jest podgrzewany to powstająca para może
doprowadzić do utraty przytomności, a w małych stężeniach będzie powodowała ból
głowy oraz podrażnienie nosa i gardła.
Szkodliwość glikoli powoduje, że należy zachować
szczególną ostrożność przy pracy z nim.
Glikol
propylenowy
Glikol propylenowy jest bezbarwną, bezwonną oraz oleistą
cieczą, która ma słodkawy smak oraz wysoką lepkość. Jest to substancja
higroskopijna, co oznacza, że jest rozpuszczalna przykładowo w wodzie,
chloroformie i acetonie.
Glikol propylenowy jest związkiem chemicznych z grupy
alkoholi dihydroksylowych.
Otrzymywanie
glikolu propylenowego
Trzeba wspomnieć, że na skalę przemysłową glikol propylenowy
otrzymywany jest przez uwodnienie tlenku propylenu.
Zastosowanie
glikolu propylenowego
Glikol propylenowy przede wszystkim jest szeroko
stosowany, np. w przemyśle spożywczym – jako znany wszystkim konserwant E1520,
emulgator, składnik barwników i aromatów.
W przemyśle chemicznym: zastępuje szkodliwy glikol
etylenowy.
W chemii gospodarczej występuje w środkach higieny i
produktach kosmetyczne m.in. jako czynnik nawilżający skórę. Jest również
składnikiem past, a w tym w pastach do zębów oraz płynach do płukania ust i
kremów., Występuje również w środkach czystości.
W medycynie i farmacji występuje jako podłoże do
rozprowadzania składnika czynnego leku.
W przemyśle tytoniowym jako czynnik nawilżający tytoń
oraz w produkcji elektronicznych papierosów.
Stosowany jest również jako płyn roboczy w prasach hydraulicznych
i w systemach chłodzących jako płyn chłodzący.
Również glikol propylenowy jest wykorzystywany jako
płyn chłodzący i występuje w produktach środków przeciw zamarzaniu.
Można go również spotkać w stosowaniu półproduktów
chemicznych do wytwarzania wysokiej jakości nienasyconych żywic poliestrowych,
które stosowane są w farbach i lakierach.
Warto wspomnieć również to, że glikol propylenowy
uznawany jest za związek nieszkodliwy dla zdrowia organizmu lub posiada bardzo
niską szkodliwości. Nie stwierdzono by powodował uczulenia oraz nie wykazuje
rakotwórczości.
Glikol
Dietylenowy
Glikol Dietylenowy jest cieszą przejrzystą, bezbarwną
i bezwonną. Posiada lekko słodkawy smak. Właściwości higroskopijne są o bardzo
niskiej zmienności i niskiej lepkości. Ten rodzaj glikolu jest doskonałym
rozpuszczalnikiem dla nierozpuszczalnych w wodzie związków chemicznych i leków.
Zastosowanie
glikolu dietylenowego
Glikol dietylenowy stosowany jest do:
- wytwarzania nienasyconych żywic poliestrowych,
termoplastycznych poliuretanów i plastyfikatorów
- używany
jest jako środek pomocniczy do wyrobu szkła i cementu
- używany
jest w produkcji mebli
- używany
jest w produkcji past do obuwia
- używany
jest w produkcji farb drukarskich
- używany
jest w produkty płyt gipsowo – kartonowych
- używany
jest w produkcji emulgatorów oraz płynów zapobiegających zamarzaniu,
kosmetyków, smarów, płynów hamulcowych i wielu innych produktów.
Czy
glikol dietylenowy jest bezpieczny?
Efektem spożycia glikolu dietylenowego może być
senność, zaburzenia przewodu pokarmowego oraz osłabienie mięśni.
Natomiast spożycie dużych ilości może doprowadzić do
zwyrodnienia nerek, wątroby i może prowadzić do śmierci.
Sama ciecz może powodować lekkie podrażnienia skóry.
Para, która wytworzy się z podgrzania tego glikolu
może powodować słabe podrażnienie dróg oddechowych.