Należy
zacząć od tego, czym jest dezynfekcja. Inaczej dezynfekcja to odkażanie, czyli
działanie mające na celu zniszczenie drobnoustrojów. W tym celu stosuje się
różne metody. Jednym z najbardziej popularnych sposobów dezynfekcji jest
używanie żeli lub płynów do ciała, narzędzi i różnych powierzchni. Preparaty
powinno stosować się zawsze, gdy istnieje podwyższone ryzyko występowania
drobnoustrojów chorobotwórczych.
Należy pamiętać, że dezynfekcja nie oznacza
unicestwienia mikroorganizmów i ich form przetrwalnikowych. To różni ją od
sterylizacji. Dezynfekcja polega na zredukowaniu liczby drobnoustrojów do
bezpiecznego dla zdrowia poziomu.
Metody
oraz środki do dezynfekcji
Metody dezynfekcji dzielą się na: fizyczne, chemiczne
i termiczno-chemiczne.
Natomiast efektywność zabiegów zależy od kilku
czynników, takich jak:
- drobnoustroju
(gatunku, liczby i aktywności fizjologicznej),
- zastosowanego
środka dezynfekcyjnego (jego właściwości chemicznych i fizycznych, jak również
stężenia i czasu działania),
- środowiska
(panująca temperatura czy wilgotność powietrza).
Dezynfekcji poddaje się różne powierzchnie, narzędzia
kosmetyczne oraz chirurgiczne, klimatyzację, sprzęty domowego użytku, ale też
części ciała, takie jak: dłonie, stopy czy rany. Z tego też względu dezynfekcję
przeprowadza się na wiele różnych sposobów. Stosuje się parę wodną i
promieniowanie (czyli czynniki fizyczne), ale także sole amonowe, alkohol,
związki fenolowe, utleniacze czy tenzydy (czyli czynniki chemiczne). Do
dezynfekcji wody najczęściej stosuje się preparaty chlorowe o nieszkodliwym
stężeniu. Możliwe jest również pranie z wykorzystaniem środków dezynfekujących.
Ponadto do dezynfekcji służą inne akcesoria. Są na
przykład specjalne wanienki do dezynfekcji, w których umieszcza się akcesoria
do zdezynfekowania. Stosowane są również maty dezynfekcyjne. Służą one
ograniczeniu rozprzestrzeniania się drobnoustrojów na butach i kołach. Maty
dezynfekcyjne są najczęściej wykorzystuje w przemyśle i hodowli, w
laboratoriach i na oddziałach o podwyższonych standardach higieny. Do odkażania
ran stosuje się nasączone gaziki.
Do dezynfekcji w takich miejscach, jak szpitale,
przychodnie zdrowia, gabinety kosmetyczne, szkoły, przedszkola, domy i
mieszkania służą profesjonalne preparaty do dezynfekowania powierzchni,
narzędzi, rąk i ciała. Produkty dostępne są w różnych wariantach i
pojemnościach.
Jak
zrobić żel i płyn do dezynfekcji rąk?
Stworzenie żelu do dezynfekcji rąk nie jest trudne i
samodzielnie taki żel można stworzyć w domu, a potrzebne do tego będą:
- 20 ml żelu aloesowego, który ma działanie łagodzące i przyspiesza gojenie się ran,
- 75 ml alkoholu o stężeniu 95%,
- 5 ml wody utlenionej dla wzmocnienia działania,
- kilka kropli ulubionego, naturalnego olejku odkażającego; świetnie sprawdzi się olejek z drzewa herbacianego, olejek lawendowy czy olejek eukaliptusowy.
Wszystko to należy wlać do słoika, wymieszać i przelać
do buteleczki z pompką lub atomizerem, aby korzystanie było wygodne i dostępne
w każdym miejscu.
Podane proporcje pozwalają na stworzenie 100 ml żelu.
Z kolei do płynu dezynfekującego będą potrzebne:
- 75
ml alkoholu o stężeniu 95%,
- 25
ml wody, a jeszcze lepiej wody różanej czy hydrolatu lawendowego.
Składniki należy wymieszać i przelać do buteleczki z
atomizerem.
Podane proporcje pozwalają na stworzenie 100 ml płynu.
Inny przepis do stworzenia płynu do dezynfekcji rąk to:
Potrzebny będzie etanolu w stężeniu 96 proc. lub
alkoholu izopropylowego w stężeniu 99,8 proc. Kolejne składniki to nadtlenek
wodoru 3 proc., gliceryna 98 proc., która jest destylowana lub przegotowana
zimna woda. Taki przepis podawany jest przez WHO.
Jak
wykonać płyn do dezynfekcji?
Do przygotowania płynu antybakteryjnego do czyszczenia
i dezynfekcji mieszkania wystarczy wymieszać:
- 500
ml octu,
- 400
ml wody,
- 50
ml wody utlenionej.
Po wymieszaniu tych wszystkich składników należy
nasączyć ściereczkę w płynie i przemyć nią wszystkie przestrzenie lub przelać
środek do butelki ze spryskiwaczem. W przypadku delikatnych powierzchni warto
sprawdzić działanie preparatu na niewidocznym fragmencie, aby nie zniszczyć
powierzchni.
Co
należy zrobić, aby dezynfekcja była skuteczna?
Należy stosować kilka podstawowych kroków, aby
dezynfekcja była skuteczna, a są to takie kroki, jak:
- odpowiednie
proporcje składników oraz odpowiednie stężenie alkoholu, jeśli samodzielnie
przygotowuje się płyn lub żel do dezynfekcji,
- należy
pamiętać, aby zdezynfekować ręce i powierzchnię w każdej sytuacji, która tego
wymaga.
Ponadto należy pamiętać, że używanie środków do
dezynfekcji dłoni nie zastępuje ich mycia pod bieżącą wodą z mydłem.
Błędy
popełniane przy dezynfekcji rąk
Błędami popełnianymi przy dezynfekcji rąk są:
- niewłaściwe mycie rąk, czyli za mała porcja preparatu, zbyt szybkie wykonanie dezynfekcji,
- rzadkie mycie rąk,
- noszenie biżuterii,
- niewłaściwe osuszanie rąk,
- brak środków higieny rąk i brak instrukcji,
- nieregularna zmiana jednorazowych rękawiczek ochronnych,
- paznokcie nieprzycięte, zabrudzone, pomalowane,
- brudne ręce,
- nieodpowiednie zabezpieczenie skaleczeń.
Należy pamiętać, że skutkiem niewłaściwego przeprowadzenia dezynfekcji rąk może być przeniesienie drobnoustrojów, co może w efekcie doprowadzić do zakażeń.