Rozpocząć
trzeba od tego, że toluen to organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów
aromatycznych. Stosowany często jest jako rozpuszczalnik organiczny. Jego
gęstość to 0,86 – 0,89 kg/L.
Toluen to bezbarwna ciecz
o przyjemnym, ale intensywnym zapachu. Nie miesza się z wodą, ale jest
mieszalny z większością rozpuszczalników organicznych. Toluen jest substancją
łatwopalną, w postaci płynnej spala się żółtym i silnie kopcącym płomieniem.
Szkodliwość
toluenu
Toluen nie posiada takiej
toksyczności, jak benzenu, ale toluen jest szkodliwy dla układu oddechowego,
krwionośnego, rozrodczego, nerwowego i immunologicznego oraz nerek i wątroby.
Może obniżać zdolność uczenia się, może również wywoływać podrażnienia oczu i
skóry. Uszkadzać może również mózg. Jest toksyczny dla organizmów wodnych.
Występuje coś takiego,
jak narażenie zawodowe na toluen, które może występować na etapie produkcji,
wytwarzania i przechowywania półproduktów i produktów zawierających toluen, ale
również ich stosowania, np. w trakcie malowania farbami i lakierami.
Toluen może wchłaniać się
do organizmu przez płuca, z przewodu pokarmowego i przez skórę. Retencja par
toluenu w płucach u ludzi wynosi około 60-80%. Natomiast szybkość wchłaniania
toluenu przez skórę wynosi w przypadku kontaktu 0,69 mg/cm2/h.
Otrzymywanie
toluenu
Toluen jest otrzymywany w
wyniku katalitycznego reformowania ropy naftowej lub frakcyjnej destylacji
smoły pogazowej lub na drodze destylacji balsamu peruwiańskiego z
południowoamerykańskiego drzewa woniawca balsamowego.
Zastosowanie
toluenu
Toluen przede wszystkim
znajduje zastosowanie jako surowiec i rozpuszczalnik w wielu dziedzinach
przemysłu organicznego, farmaceutycznego, tworzyw sztucznych do produkcji
materiałów wybuchowych, barwników, detergentów i perfum. Występuje również jako
składnik wysokooktanowych paliw lotniczych. Ze względu na niską temperaturę
krzepnięcia wykorzystuje się go również w cieczowych termometrach minimalnych,
które umieszczane są na terenie stacji i posterunków meteorologicznych.
Stosowany jest także do
produkcji żelów, sprayów i farb do włosów, ale również i lakierów do paznokci.
Sposoby
użycia toluenu
Toluen można używać na
dwa różne sposoby:
- rozcieńczanie – należy postępować zgodnie
z instrukcjami producenta wyrobu rozcieńczonego, należy również przeprowadzić
próbę na małej ilości produktu,
- czyszczenie narzędzi i zabrudzonych
elementów – oczyszczany element należy zanurzyć w rozcieńczalniku lub
przecierać namoczoną w rozcieńczalniku czystą szmatką lub czystym pędzlem,
później należy wytrzeć do sucha czystą szmatką; czynność powinno się powielać,
aż do uzyskania pożądanego efektu.
Jak
pozbyć się i ograniczyć toluen w swoim domu?
Gdy dom jest
zanieczyszczony, mówimy o czymś takim jak Syndrom Chorego Budynku- SBS. Warto
wyjaśnić, że chory budynek to taki, w którym przebywając cierpi się często lub
przewlekle na bóle głowy, złe samopoczucie, dolegliwości alergiczne i zaczynają
pojawiać się nawet choroby nowotworowe.
Można powiedzieć, że
brzmi to nieciekawie, ale taka jest prawda, ponieważ w domach spędza się
ogromną część naszego życia, więc nie można być non stop narażonymi na
działanie niebezpiecznych, jak i chemicznych substancji.
Więc jak zatem zadbać
tutaj o swój dom? Przede wszystkim robiąc zakupy z chemii budowlanej, należy
zwracać uwagę na jej skład oraz na to, czy wyroby są ekologicznej, dotyczy to
farb, klejów, lakierów chemoutwardzalnych do parkietów i wielu innych. Należy
też zwracać uwagę na atesty i certyfikaty.
Wybierając farby, należy
wybierać te na bazie wody zamiast tych na bazie rozpuszczalników. Należy
również sprawdzić na opakowaniu zawartości lotnych związków organicznych,
oznaczone często jako LZO. Im mniejsza ich zawartość, tym lepiej. LZO mają
negatywny wpływ na środowisko i na człowieka, ponieważ działają one
destrukcyjnie na układ oddechowy, a także krwionośny.
Ponadto wszelkie produkty
chemii budowlanej stosować należy zawsze zgodnie z ich przeznaczeniem oraz
instrukcją. Tak jak w przypadku farb, także lakiery możemy wybrać takie, które
zrobione są na bazie wody.
Roślin
i toluen
Dużo roślin doniczkowych,
które są popularne w każdym domu, może skutecznie pomagać w walce ze szkodliwą
chemią. Roślina dostarcza tlenu, nawilża powietrze oraz wchłania szkodliwe substancje.
Do tych najbardziej pożytecznych pod tym względem zaliczymy daktylowca, diffenbachię, dracenę, figowca, paproć, sansewierię oraz skrzydłokwiat.
Ostrożność
W stosowaniu takich
produktów, substancji i chemii, zawsze trzeba mieć odpowiednią rozwagę, aby nie
narazić się na niebezpieczeństwo. Substancje chemiczne mają różne reakcje i
organizm również może różnie reagować na kontakt z nimi. Z pewnością częściej
narażone będę osoby, które zmagają się z różnymi chorobami. Na pewno będą miały
znaczenie choroby układu oddechowego, bo opary z chemicznych substancji są
bardzo niebezpieczne.
Osoby, które w swoim
zawodzie na co dzień pracują z takimi substancjami powinny pracować w
odpowiedniej odzieży ochronnej, którą musi zapewnić pracodawca.